Bolesław Limanowski w Paryżu
Fragment pamiętnika nestora polskiego socjalizmu, Bolesława Limanowskiego, mówiący o organizacji wiecu solidarnościowego z rewolucjonistami Królestwa Polskiego. Wiec został zwołany w Paryżu po wydarzeniach ze stycznia 1905 roku, tj. masakrze robotników w Petersburgu i strajku generalnym w Królestwie Polskim, który odbył się w tydzień po „krwawej niedzieli”:
Wiadomość o tym silnie poruszyła wszystkich Polaków, a przynajmniej większą część znajdujących się w Paryżu. Naznaczyliśmy dzień ogólnego wiecu i wezwaliśmy wszystkich, wszystkie stronnictwa, do wzięcia udziału w celu wspólnego porozumienia się. Wiec odbył się w obszernej sali na ulicy Montmartre. Zebranie było bardzo liczne. Przybyło niemal całe grono malarzy i malarek […]
Sala się przepełniła. Przybyły Konopnica i Gabriela Zapolska […] Przemówiwszy sam, przedstawiwszy wielką doniosłość zaszłych wypadków, wezwałem obecnych, aby wstrzymano się od sporów partyjnych, ażeby raczej dążono do porozumienia […] do zgodnego wspierania rozpoczynającej się rewolucji.
Niestety, rozbrzmiał od razu rozdźwięk. Jakiś młody człowiek zażądał głosu, prosił jednak, by mu pozwolono mówić po rosyjsku, bo bardzo słabo włada językiem polskim […] Prócz małej liczby osób zgodzono się na przemówienie rosyjskie […] Na to powstała Konopnicka i oświadczywszy, że przyszła na polskie, a nie na rosyjskie zgromadzenie, demonstracyjnie wyszła z sali […] Jedynym dobrym wynikiem [wiecu] było bądź co bądź poruszenie umysłów i dość znaczna sumka na cele rewolucyjne.
Źródło: Bolesław Limanowski. Pamiętniki (1870-1907), Warszawa 1958, s. 594-595.
Bolesław Limanowski, 1930 – 1935.
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe.