Artykuły, Popularne

Przebudzenie do życia

2015-04-09

Dwa krótkie podsumowania Rewolucji 1905 roku autorstwa Konstantego Krzeczkowskiego i Błażeja Stolarskiego. Krzeczkowski działał w Polskiej Partii Socjalistycznej, w czasie Rewolucji był aktywy w Łodzi i Zagłębiu Dąbrowskim, redagował „Łodzianina”; w późniejszych latach wykładał w Szkole Głównej Handlowej i Wolnej Wszechnicy Polskiej. Stolarski należał m.in. Narodowego Związku Chłopskiego, a następnie Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”; w latach 1919-1930 był posłem na Sejm II RP.

Pisał Krzeczkowski:

Dopiero rok 1905 dla życia robotników cukrowni, jak zresztą dla życia całego proletariatu Królestwa, miał przełomowe znaczenie: otrząsnął śpiączkę, letarg umysłów, zdarł raz na zawsze legendę patriarchalnej zgody, odsłonił krzywdy wieloletnie, wyłonił nowe potrzeby – obudził do życia.

Stolarski:

Do roku 1905 chłopi wcale nie zajmowali się polityką. Jedynie modlili się w pacierzu za Ojczyznę i czasem opowiadano o dawnych czasach, w postaci mocno przekręconej. Od czasu do czasu zdarzało się, że chłopu wpadł jakiś świstek z Krakowa [Polskiego Stronnictwa Ludowego – red.], ale on tych świstków mocno się bał, bo wiedział jaka czeka za nie odpowiedzialność. Dopiero rok 1905 nadał chłopom dużo odwagi.

Źródła:

  • K. Krzeczkowski (pseud. B. Waśniewski), Byt i warunki pracy robotników w przemyśle cukrowniczym Królestwa Polskiego, Warszawa 1911, s. 68.
  • Arkadiusz Kołodziejczyk, Ruch ludowy a Kościół rzymskokatolicki w latach II Rzeczypospolitej, Warszawa 2002, s. 67 [za:] H. Syska, Ruch ludowy a kler (szkic historyczny), Dziennik Ludowy, nr 184 z 27.VIII.1957, s. 3.

Grupa robotników rolnych podczas strajku w majątku Strzelce k. Kutna. Źródło: internet.
Grupa robotników rolnych podczas strajku w majątku Strzelce k. Kutna. Źródło: internet.