Słowo o Franciszku Joachimiaku
W numerze 75 kwartalnika historycznego „Karta” pt. „Łódź czterech dekad” czytamy o Rewolucji 1905 roku. Opublikowano w nim fragmenty wspomnień Franciszka Joachimiaka, ale nie poinformowano kim jest ta osoba. Można się było domyślić, że w 1905 roku Franciszek był po prostu zrewolucjonizowanym robotnikiem.
Okazuje się, że w trakcie Rewolucji był w składzie zarządu dzielnicowego i aktywu Socjaldemokracji Królestwa Polskiego i Litwy w dzielnicy Górna. Kierownikiem dzielnicy w 1905 roku był Stanisław „Andrzej” Pestkowski, a w 1906 r. Antoni Krajewski. Pozostałymi członkami zarządu i aktywu byli: N. Ogiński („Niklowy”), Ciach („Mały”), L. Ogiński („Japończyk”), Julian Eberhard („Góra”, zamordowany przez bojówkę Narodowego Związku Robotniczego), Zofia Nürnberg („Irena”), Zaręba („Poeta”), Jan Kusociński („Brodaty”), Stanisław Michalski i Stanisław Barański.
Franciszek Joachimiak należał do Wojskowo-Rewolucyjnej Organizacji SDKPiL i zajmował się agitacją oraz kolportażem materiałów propagandowych w wojsku carskim. Za tę działalność został aresztowany. Na liście zatrzymanych są także: Marceli Retterski, Józef Depczyński, Melania Kaspruś, Franciszek Szelczarski, Tobiasz Dancig, L. Lejb, Rajnhold Morawski, J. Madejczyk, Bolesław Kaliszewski, Józefa Barjasz, T. Glejm, J. Gejlhorn, S. Miłosz, T. Cieślak i Gierasim Michaluk.
W „Głosie Koszalińskim”, nr 247 z 15 i 16 października 1960 r. znajdujemy fragment wspomnień Joachimiaka:
„Za chwilę na rynku dał się słyszeć ponownie stukot końskich kopyt. Za pierwszą grupą kozaków pędziła druga. – Co to może być? – spojrzeliśmy na siebie zdumieni. I wiedzeni niejasnym przeczuciem, ruszyliśmy w dół Piotrkowskiej.
Jakaś kobieta zatrzymała nas w biegu: – Ludzie! – zawołała z trudem łapiąc oddech – Cała druga zmiana zastrajkowała. Z fabryki telefonowali po wojsko… – Anuszczyk i Kawałek wykonali swe zadanie. Cała fabryka walczyła w obronie wypędzonej przez Steinerta „trzynastki”. Zaczęło się…”
W „Roczniku Literackim” z 1967 r. czytamy, że ojciec Franciszka Joachimiaka brał udział w Powstaniu Styczniowym.
Źródła:
- Paweł Samuś, „Rozwój organizacyjny SDKPiL w Łodzi w latach 1905-1907”, w: „Rewolucja 1905-1907 w Łodzi i okręgu”,
- „Rocznik Literacki”, 1967 r.,
- „Głos Koszaliński”, nr 247 z 15 i 16 października 1960 r.