Artykuły

Służba w armii a golgota rewolucyjna

2013-06-07

Działacz socjalistyczny, historyk, żołnierz 5 Pułku Piechoty Legionów Adam Próchnik dokonał rozróżnienia pomiędzy żołnierzem a rewolucjonistą:

„Nie ma wspólnej miary czasu między służbą w armii i uczestnictwem w wojnie, a służbą w organizacji rewolucyjno-bojowej, między żołnierzem, a bojowcem. Służba bojowca to był świadomy akt woli.

Nie ma wspólnego mianownika między żołnierzem armii, który wchodzi w skład organizacji stojącej pod opieką państwa i społeczeństwa, o którego się dba, którego życie i walki zostały ujęte w pewne normalne tryby, a bojowcem, który uczestniczy w samotnej walce, którego walka nie była funkcją państwową, ale buntem przeciw państwu, a nawet przeciw obojętności całego społeczeństwa.

I nie ma wspólnej oceny dla śmierci na polu walki, które jest dziełem losu, a śmierci na szubienicy, do której dochodzi się przez golgotę rewolucyjną. Rewolucjoniści to pionierzy.”

Źródło: Adam Próchnik, „Henryk Baron”, kwartalnik „Kronika Ruchu Rewolucyjnego w Polsce” (nr 3 z 1935 r.).

01-wiezienie
Rysunek z okresu.
Źródło: Beinecke Digital Collections